W 1917 roku Gazeta Gdańska informowała, że: ,,Objawia się coraz większa dążność do reformy kalendarza. Chodzi mianowicie o ustanowienie dawno projektowanego stałego terminu Wielkanocnego, który odpowiadałby więcej potrzebom życia, niż dotychczasowy.’’ Jak widać ,,większa dążność’’ celu nie osiągnęła. W 1923 roku Towarzystwo śpiewacze ,,Cecylja’’, zapraszało na lekcje śpiewu, które odbyć się miały w Wielki Piątek, 30 marca, o godz. 7 ½ wieczorem, w auli gimnazjum polskiego przy Petershagen. Natomiast w 1928 roku na łamach Gazety Gdańskiej, 10 dni przed przypadającą w kwietniu Wielkanocą, informowano o bardzo ważnym wydarzeniu dla ówczesnych środowisk polonijnych w Wolnym Mieście Gdańsku (pisownia oryginalna): ,,Dzięki inicjatywie i niezmordowanym wysiłkom kilku osób pracujących w Gdańsku społecznie, powołano onegdaj do życia Zarząd Towarzystwa Budowy Polskiego Kościoła w Gdańsku, w skład którego weszli: ks. Rogaczewski jako prezes, inspektor celny Szymański Kazimierz jako sekretarz, Czyżewski Józef, prezes Gminy Polskiej, dyrektor Gimnazjum Augustyński, inżynier Świałkowski, architekt, poseł Lendzion. Powołani będą członkami Zarządu. Godność skarbnika rezerwowano jednemu z pp. Dyrektorów banku. Wybór ten akceptowany został przez Koło księży Polaków w Gdańsku, przez komitet Kościelny przy Gminie Polskiej oraz przez zarząd Ligi Katolickiej w Gdańsku. Jest więc nadzieja, że zarząd nowopowstałego, a tak koniecznego w Gdańsku Towarzystwa, po zarejestrowaniu się sądowem i przygotowaniu statutu, weźmie się energicznie do budowy kościoła polskiego w Gdańsku, którego brak odczuwamy wszyscy, nie tylko ze względów duchowych, ale i narodowych. Tylko ze świątyni polskiej w Gdańsku, promieniować może na cały Gdańsk miłość bliźniego i miłość wzajemna Polonji. Szczęść Boże zarządowi!’’
Zgodę na założenie Towarzystwa Budowy Kościoła Chrystusa Króla wydał biskup ordynariusz gdański Eduard O’Rourke. Kilka lat wcześniej O’Rourke został mianowany przez papieża Piusa XI na pierwszego biskupa ordynariusza nowo utworzonej diecezji gdańskiej, niezależnej wobec polskiej i niemieckiej struktury kościelnej, podlegającej wyłącznie Watykanowi. Koronacja O’Rourke odbyła się 1 czerwca 1926 roku, w kościele Trójcy Świętej w Oliwie, która w owym czasie nie była jeszcze formalnie w granicach Gdańska. Dodatkowo, kościołem katedralnym dla diecezji gdańskiej ustawiono właśnie pocysterski kościół Trójcy Świętej, a zabudowania poklasztorne stały się siedzibą biskupa.
Na miejsce powstania kościoła Chrystusa Króla wytypowano bastion Piaskowy przy ówczesnej ulicy Sandgrube, biegnącej przez Piaskownię. Budowa świątyni miała zostać sfinansowana wyłącznie ze składek gdańskiej Polonii. Prośbę o datki ogłaszano w lokalnej prasie. W jednym z ogłoszeń, w trakcie postępującej budowy kościoła, czytamy:
,,Polskie Towarzystwo Budowy Kościoła Chrystusa Króla urządza w niedzielę, 10 stycznia 1932 r. w salach Stoczni Gdańskiej, ulica Fuchswall 60 bazar na rzecz budowy kaplicy i sal dla towarzystw (…). Kaplicę już pokrywa się dachem. Wszystkich życzliwych rodaków zapraszamy, a do Towarzystw polskich kierujemy apel zaniechania według możności zabaw karnawałowych na korzyść bazaru. Przez złożone ofiary wesprzemy także bezrobotnych Polaków, którzy pomimo zimy u nas mają pracę w liczbie 20.’’
Budowa rozpoczęła się od wyrównania terenu bastionu. Za projekt był odpowiedzialny architekt Czesław Świałkowski, należący do zarządu Towarzystwa. Świałkowski realizował wcześniej m.in. adaptację budynku na potrzeby Polskiego Urzędu Pocztowego nr 1, a także był autorem projektu budynku Urzędu Pocztowo-Telegraficznego Gdańsk 3, czyli tzw. Poczty Morskiej w porcie gdańskim. Najnowszy projekt Świałkowskiego uwzględniał dużą salę i przylegającą do niej plebanię. Sala miała posłużyć za tymczasowy kościół do czasu wzniesienia właściwego. Planowano, po ukończeniu tymczasowego kościoła, rozpocząć budowę nowej, znacznie większej świątyni – kościoła Opatrzności Bożej. Po niemal dwóch latach budowy, w niedzielę, 30 października 1932 roku, biskup O’Rourke uroczyście dokonał poświęcenia kościoła. Ceremonia rozpoczęła się o godz. 10:00, następnie odbyła się suma z kazaniem, zakończona dziękczynną procesją sakramentalną oraz odśpiewaniem hymnu Te Deum. Był to wielki dzień dla ówczesnej gdańskiej Polonii. O samej uroczystości można było przeczytać w niedzielnym wydaniu Gazeta Gdańskiej:
,,Dziś stoimy u kresu pierwszego etapu budowy kościoła Chrystusa Króla. Ubogi polsko-katolicki lud własnoręcznie wzniósł tymczasowo piękną kaplicę, a ofiarne składki całej ludności polsko-gdańskiej i poparcie kompetentnych czynników umożliwiły powstanie nowego ośrodka kościelnego między ulicami Neugarten i Sandgrube na pięknej platformie górzystej.(…). Mimo licznych imprez katolickich, jak zjazdu akademickiego, jubileuszu ks. Biskupa itd., zdecydował się ks. Rogaczewski na dokonanie poświęcenie nowej świątyni skromnej już w niedzielę, chociażby ze względu na to, że na dzień ten przypada właśnie święto Chrystusa Króla (…). Twórcy nowego pięknego dzieła patrzą z radością i wdzięcznością na dokonany etap pierwszy.’’
W 1933 roku kościół Chrystusa Króla święcił swą pierwszą Wielkanoc. Ogłaszano, iż w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę świątynia będzie otwarta dzień i noc dla adoracji przy grobie. W Wielki Czwartek od godz. 7 rano rozpoczynała się spowiedź, następnie msza i ,,ceremonje’’, jak zapisano w ogłoszeniu prasowym. W Wielką Sobotę święcenie potraw zaplanowano na godzinę 17:00.
16 kwietnia przypadała Wielkanoc. Tego dnia, w świątecznym wydaniu Gazety Gdańskiej w jednym z artykułów zawarto istotną myśl:
,,Święta Wielkanocne są świętami w obyczajowości naszej pełne radości i wesela. Łączy się w nich harmonijnie pamiątka Zmartwychwstania Chrystusa, a więc wiara w nieśmiertelność duszy, w zwycięstwo Dobra nad złem, z pierwotnemi uroczystościami końca zimy, narodzin wiosny, przebudzenia natury do nowego życia i do nowych plonów.’’
Dominika Ikonnikow
