Pomnik Przyrody na Biskupiej Górce

Pierwsze drzewo rosnące na Biskupiej Górce otrzymało prawną ochronę, bo zostało uznane za pomnik przyrody.

Jest to wspaniała topola biała rosnąca na terenie Ośrodka Sportu i Rekreacji przy ul. Zielonogórskiej. Oficjalna uroczystość nadania tego tytułu i umieszczenia tabliczki informacyjnej odbędzie się 27 kwietnia o godz. 12.00.  Ten ogromny okaz topoli zachwycał wiele osob, ale jedną z najbardziej aktywnych w staraniach o jej ochronę był lokalny przewodnik po Biskupiej Górce, jej mieszkaniec i wielki miłośnik przyrody, Pan Stanisław Biskup. W piśmie do Wydziału Środowiska w Gdańsku nazywa tę topolę Krolową Biskupiej Górki i tak przedstawiał jej walory:

“Topola biała, białodrzew (Populus alba L.)

Rodzimym obszarem występowania tego gatunku topoli jest środkowa i południowa Europa (brak go w Skandynawii i Irlandii), znaczna część Azji oraz Afryka Północna (Algeria, Maroko, Tunezja, Wyspy Kanaryjskie). Rozprzestrzenił się także i aklimatyzował w Australii i Nowej Zelandii, w Afryce i na Azorach. W Europie Północnej sięga do 67° szerokości geograficznej północnej. W Polsce występuje dziko na całym niżu i w niższych położeniach górskich, poza tym jest często sadzony.
Nasza KRÓLOWA BISKUPIEJ GÓRKI rośnie prawdopodobnie z nasadzenia przy drodze dojazdowej do kompleksu sportowego na szczycie Biskupiej Górki. Ma się dobrze a owady na niej żerujące są pożywieniem gromady różnych drobnych ptaków takich jak choćby wszędobylskie sikorki. W dolnej, przyziemnej partii drzewa pojawiają się także masowo kowale (Pyrrhocoris apterus), zwane potocznie „tramwajem” –  gatunek pluskwiaka z rodziny  kowalowatych (Pyrrhocoridae), pospolity w Polsce. Drzewo kwitnie od marca do kwietnia, jeszcze przed rozwojem liści, jest wiatropylne. Wytwarza ogromne ilości pyłku – w jednym kwiatostanie męskim może być do 6 mln ziaren pyłku. Należy do drzew okrytonasiennych. Szacunkowo może sobie liczyć ok. 120-140 lat.
Nie jest to największe drzewo tego gatunku w Polsce, ale na pewno znajduje się w czołówce gdańskich okazów tego gatunku i prawdopodobnie jest jednym z najgrubszych drzew w naszym mieście. Natomiast w województwie pomorskim mamy najgrubszą w Polsce topolę tego gatunku w Starym Polu k. Malborka, a mierzy w pierśnicy 903 cm, jest wysoka na 33 m  i ma szacowany wiek na ok. 200 lat. Nasza KRÓLOWA dołączyła więc do nobliwego grona.”

Pan Biskup, zgłosił tez do objęcia ochroną drzewo buka czerwonego, ktore rośnie nad Kanałem Raduni za terenem  Kościoła Zielonoświatkowego (ul. Menonitów 2 a).

Buk czerwony (Fagus sylvatica Purpurea L.)

Występuje w stanie dzikim w Europie i w Azji Zachodniej. W Europie zasięg występowania ciągnie się od północy Półwyspu Iberyjskiego przez Francję, Niemcy, kraje Europy Środkowej i Bałkany. Na Półwyspie Skandynawskim i Wyspach Brytyjskich występuje jedynie na południu. W Azji wyłącznie na zachodzie, spotykany w Turcji, Iranie oraz
na Kaukazie. Przez Polskę przebiega północno-wschodnia granica zasięgu. Pokrywa się ona z linią, wzdłuż której charakterystyczny dla Europy Zachodniej klimat atlantycki przechodzi w kontynentalny.
Jest to odmiana buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.), bardzo cenna ze względu na powolny wzrost, oryginalne i efektowne zabarwienie liści. Stanowi ważny element zadrzewień parkowych oraz w zieleni osiedlowej. Na Biskupiej Górce rośnie w ogrodzeniu Kościoła Zielonoświątkowców (dawny kościół Menononitów) nad Kanałem Raduni, w pobliżu węzła komunikacyjnego Alei Armii Krajowej i ul. Okopowej, nad wykopem kolejowym i stacją Gdańsk-Śródmieście.  Chociaż nie jest to może największy okaz buka w Polsce, ale wyróżnia się zdecydowanie w otoczeniu z racji szlachetnej barwy ulistnienia oraz swojej postury. Albowiem najgrubszy buk w Polsce rośnie obecnie w Olszycy, pow. goleniowski, woj. zachodniopomorskie i liczy sobie w pierśnicy 764 cm a jego szacunkowy wiek to tylko 120 lat, gdyż jest zrośniętą grupą 9 drzew tego gatunku. Pojedynczy okaz z Świerklan na Górnym Śląsku liczy sobie 330 lat i ma w pierśnicy 718 cm.
Bardzo chcielibyśmy, aby ze względu na położenie przy szlaku wycieczek po Biskupiej Górce, stał się ważną atrakcją turystyczną. Tytuł POMNIKA PRZYRODY na pewno mu w tym pomoże i uchroni go przed piłą bezmyślnie ścinających ostatnio wszędzie drzewa.”

Pan Stanislaw Biskup w swoim piśmie wspomina też o cennej alei lipowej nad Kanałem Raduni, która jest pozostałościa po dawnym cmentarzu Salvator. “Tworzy ją jedenaście starych lip drobnolistnymi (Tilia cordata Mill.), ma długość ok. 130 m i zamyka ją szereg garaży tzw. „blaszaków”. Gdyby nie ta przeszkoda można by ją przedłużyć po stoku o dalszych kilkadziesiąt metrów i kilka starych lip. Corocznie gniazduje  tu różnorodna kolonia drobnych ptaków takich jak sikory, kopciuszki, rudziki czy wróble. Zawitały tu także niektóre ptaki śpiewające, jak szczygły czy zimową porą jemiołuszki. Aleja ta ma także swój wydźwięk kulturowy, gdyż znajduje się na miejscu ekshumowanego w latach sześćdziesiątych starego cmentarza. Na wiosnę kwitnie tu całymi łanami ziarnopłon wiosenny (Ranunculus ficaria L. (Ficaria verna Huds.) wespół z złocią żółtą (Geagea lutera). Pobliże szkoły gwarantuje także możliwość organizowania tu lekcji o ochronie przyrody i jej bogactwie.”
Aleja jest objęta ochroną konserwatorską, ze względu na jej położenie i historię.

Przyroda Biskupiej Górki czeka jeszcze na zbadanie i otoczenie jej właściwą opieką. Dlatego takie cenne są tego rodzaju inicjatywy jak Pana Stanisława Biskupa i należałoby sobie życzyć, by było ich więcej.