Krystyna Ejsmont

Program pamięci Brunona Zwarry – Polonia Wolnego Miasta Gdańska

18 października, jak co roku w dniu urodzin Brunona Zwarry, na Biskupiej Górce spotkały się osoby, które cenią sobie twórczość pisarza. Chcieliśmy nie tylko wspominać autora „Gdańska 1939” i „Wspomnień gdańskiego bówki”, ale też porozmawiać o tym, na ile jego przesłanie zawarte w tych książkach jest dla nas obecnie ważne.

„Być wśród swoich polakiem nie jest trudne, lecz głosić polskość otwarcie wśród tak przeważającej liczby Niemców, jaka była wtedy w Gdańsku, nie było łatwe. Właśnie to nasze życie życie polonijne w Gdańsku przed wybuchem drugiej wojny światowej jest głównym elementem moich wspomnień. W dotychczasowych publikacjach nie ma o nim należytego świadectwa. Są mniej lub bardziej obiektywne oceny sytuacji w Gdańsku pisane przez dzisiejszych historyków, nie znających osobiście przeszłości, lub przez ludzi, którzy przebywali w naszym mieście tylko okresowo i obserwowali jakby z góry to, co się wokół nich działo. Są poza tym także niemieckie świadectwa, najczęściej tendencyjne. (…) uważałem za swój obowiązek nie tylko ująć na piśmie naszą działalność i walkę o polską godność, lecz uzupełnić dla uwiarygodnienia dostępnymi dla mnie dokumentami. Uważam to za swoją powinność wobec tych tak licznych rodaków, którzy tak wiele czynili, lecz wojny nie przeżyli.”

Obecny na spotkaniu kierownik Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku, oddziału Muzeum Miasta Gdańska, Marek Adamkowicz mówił, że potrzeba uzupełnienia historii tego okresu jest wciąż aktualna i podawał przykłady pocztowców, o których nie wiadomo nic wiecej poza datami ich urodzin i śmierci. Na prowadzenie szerszych badań Muzeum Gdańska jednak obecnie nie ma środków.

Jako osoba, która zajmuje się Archiwum Społecznym Biskupiej Górki podkreśliłam, że czas w tym przypadku odgrywa rolę znaczącą i że należałoby właśnie teraz skupić się na poszukiwaniach ludzi, którzy mogą nam w pozyskiwaniu dokumentów i relacji świadków dopomóc.

Zgodził się ze mną Jacek Górski ze Stowarzyszenia „Opowiadacze Historii z Dolnego Miasta Gdańska” ilustrując to przykładami z prowadzonych przez niego poszukiwań. Oboje uznaliśmy, że warto w takich działaniach łączyć siły, bo to może przyśpieszyć i zwiększyć skuteczność naszej pracy. Należałoby jednak przekonać osoby, które obecnie zajmują się historią swoich dzielnic w organizacjach pozarządowych lub indywidualnie do ściślejszego współdziałania, a Miasto Gdańsk do wsparcia takiego programu.

Przewodniczący Komisji Kultury i Turystyki Rady Miasta, Marek Bumblis, postulował, by to organizacje pozarządowe pisały projekty i same zdobywały pieniądze na te działania. Powiedział też, że przyszły rok będzie w Gdańsku obchodzony przede wszystkim jako 80. rocznica wybuchu II wojny światowej i w ramach tych obchodów organizowane będą działania i wydarzenia obejmujące Polonię Gdańską i Brunona Zwarrę. Podkreślił, że mimo iż Komisja Kultury i Turystyki zwróciła się do Rady Miasta z wnioskiem, by rok 2019 ze względu na przypadającą setną rocznicę urodzin pisarza był obchodzony w Gdańsku jako rok Brunona Zwarry, to odpowiedź była odmowna. Natomiast oświadczenie Marka Bumblisa, że Miasto Gdańsk chce jednak uhonorować  Brunona Zwarrę wystawą w Muzeum Poczty Polskiej wywołało zdziwienie kierownika tej placówki. Do tej pory bowiem nie dotarła do Muzeum Gdańska ta informacja drogą oficjalną.

W części wieczoru poświęconej wspomnieniom, o pisarzu mówili członkowie rodziny, w tym wnuk Adam Choroszkiewicz, oraz dobry znajomy Brunona Zwarry, prof. Zbigniew Cywiński. Wszyscy podkreślali jego duże oddanie pracy pisarskiej wynikające z misji jaka mu przyświecała oraz  ogromną pracowitość i rzetelność w podejściu do zamieszczanych w książkach faktów.

„Przebywałem więc w naszym mieście w nader ważnym dla niego historycznym okresie  i ta świadomość zaważyła na tym, że zacząłem wpierw szperać w swej pamięci. Następnie szukałem także innych źródeł, które by mi pomogły uzupełnić pamięć. Muszę przyznać, że było ich  zadziwiająco mało. Dlatego sądzę, iż moje wspomnienia z tego okresu będą miały właśnie z tej przyczyny pewną wartość. Dochodzę ostatnio coraz częściej do wniosku, że są one także z innego powodu potrzebne. Im bardziej się od tamtych dni oddalamy, tym więcej tworzy się na ich temat różnych wersji i nieprawdziwych legend”.

W rozmowach tego wieczoru słychać było też słowa Brunona Zwarry, które były inspiracją do prowadzonych rozmów. Wyjątki tekstów ze wspomnień pisarza czytał Tadeusz Karmazyn, poeta, były mieszkaniec Biskupiej Górki, który w swojej twórczości też próbuje zatrzymać przeszłość.

Niezwykle cenne dla mnie okazały się rozmowy kuluarowe, bo przyniosły nowe kontakty i informacje przydatne dla Archiwum BG, mam nadzieję, że i dla innych osób ta część spotkania była też ważna.

fot. Monika Drolińska

Stowarzyszenie Biskupia Górka i Stowarzyszenia WAGA oraz Gdańska Szkoła Wyższa zapraszają 18 października br. o godz. 18 na debatę Program pamięci Brunona Zwarry – Polonia Wolnego Miasta Gdańska przy ul. Biskupiej 24B w Gdańsku.

Spotkanie ma przypomnieć przesłanie zmarłego 14 sierpnia br. pisarza Gdańska Brunona Zwarry.

Urodzony 18 października 1919 roku autor „Wspomnień gdańskiego bówki” wiele lat swojego życia oddał sprawie gromadzenia i utrwalania pamięci o Polonii w Wolnym Mieście Gdańsku. Książka „Gdańsk 1939. Wspomnienia Polaków” to praca prezentująca historie działaczy Polonii tuż przed i po wybuchu II Wojny Światowej, większość z nich była ofiarami prześladowań i świadkami zbrodni hitlerowskich. Brunon Zwarra nie będąc historykiem podjął się ambitnej pracy zebrania wspomnień i uzupełnił je obszernymi przypisami. Powstał materiał unikatowy. To była ważna praca dla samego autora, powoływał się na nią często mówiąc, że wszystko, co ważne dla pamięci polskiej mniejszości narodowej w WMG jest w tej książce i odsyłał do lektury. Pytanie ile osób zna ten obszerny tom, ostatnio wydany w 2002 roku przez Marpress?

– Idąc za przesłaniem Pana Brunona utrwalenia pamięci o gdańskiej Polonii w Wolnym Mieście Gdańsku, chcemy nakłonić miłośników historii do badania tego właśnie okresu przeszłości  naszego miasta – mówi Krystyna Ejsmont, prezeska Stowarzyszenia Biskupia Górka.

Głównym ideą debaty jest zachęcenie do uzupełniania biogramów działaczy Polonii w WMG, szukania śladów wspomnień, dokumentów, zdjęć w archiwach, u osób prywatnych w dzielnicach Gdańska, gdzie działają  już osoby i grupy gromadzące świadectwa historii tych miejsc m.in. poprzez lokalne portale historyczne.

Debata będzie okazją do przyjrzenia się realnym możliwościom takich poszukiwań, wymiany doświadczeń w zakresie już działających projektów historycznych oraz tworzenia nowych inicjatyw. Do udziału w debacie zostali zaproszeni Jacek Górski, prezes Stowarzyszenia „Opowiadacze Historii Dolnego Miasta w Gdańsku”, Piotr Leżyński współtwórca portalu dawnaoliwa.pl, Waldemar Nocny, historyk, autor książek o dzielnicach Gdańska, Marek Adamkowicz, kierownik Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku, oddział Muzeum Miasta Gdańska, Krystyna Ejsmont, redaktor naczelna portalu biskupiagorka.pl oraz Marek Bumblis, przewodniczący Komisji Kultury i Turystyki Rady Miasta Gdańska.

– W trakcie debaty  Program pamięci Brunona Zwarry – Polonia Wolnego Miasta Gdańska zaprosimy do wspomnień o pisarzu rodzinę i znajomych Pana Brunona. Udział w debacie potwierdzili Adam Choroszkiewicz i prof. Zbigniew Cywiński, osoby blisko związane z Brunonem Zwarrą –  wyjaśnia Grażyna Knitter, moderatorka debaty.

W trakcie spotkania zostaną pokazane filmy przypominające autora „Gdańszczan”. Będzie też możliwość nagrania wspomnień i refleksji na temat osoby i twórczości Brunona Zwarry. Wzbogacą one zbiory  Archiwum Społecznego Biskupiej Górki.

Biskupia Górka włącza się w akcję „Ukwiecamy Lokalne Centra Wszystkich Dzielnic Gdańska” prowadzoną przez Wydział Środowiska we współpracy z Ogrodnikiem Miejskim. Cebulki lilii i kłącza irysów Stowarzyszenie Biskupia Górka otrzymało z Rady Dzielnicy Śródmieście do posadzenia w jednym miejscu. Wybraliśmy więc część Parku Salwator, która w zeszłym roku była rewitalizowana, ale susza spowodowała uschnięcie większości roślin.
Zapraszamy w piątek, 12 października, o godz.16.00 do wspólnego sadzenia kwiatów i porządkowania tego terenu. Przygotujemy i zamocujemy też w tym parku tabliczki „Posprzataj po swoim psie”, otrzymane także z Rady Dzielnicy Śtódmieście.
Będzie gorąca kawa i herbata.

ke

10 października w godz. 16-18 w Domu Sąsiedzkim przy ul. Biskupiej 4 na mieszkańców Biskupiej Górki i Starego Chełmu będą czekać pracownicy Biura Rozwoju Gdańska, Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie i gdańskich Nieruchomości lub Wydziału Gospodarki Komunalnej UM.

W piątek 28.09.2018 przy ulicy Wyspiańskego otwarte zostało Gdańskie Centrum Kontaktu.

Gdańskie Centrum Kontaktu (GCK) to wspólne miejsce kontaktu jednostek miejskich, którego głównym zadaniem jest usprawnienie komunikacji pomiędzy mieszkańcami, a samorządem. Od 2004 r. w Gdańsku działała Dyżurny Inżynier Miasta. Mieszkańcy przyzwyczaili się do tej instytucji i zgłaszali tu rozmaite miejskie problemy. Jednak zakres działania tej komórki był ograniczony, a gdańszczanie często mieli wątpliwości czy jest odpowiednim adresatem ich zgłoszeń. Prezydent Paweł Adamowicz dostrzegając potrzebę stworzenia jednolitego systemu informacji, który ułatwi kontakt mieszkańców ze służbami miejskimi, na przełomie 2015 i 2016 roku powołał zespół odpowiedzialny za utworzenie Gdańskiego Centrum Kontaktu.

Zasadność jego powołania, potwierdził pierwszy Panel Obywatelski, który odbył się w Gdańsku jesienią 2016 r. Mieszkańcy opowiedzieli się za stworzeniem sprawnie działającego miejskiego call-center. GCK rozpoczęło działalność 1 lutego 2018 roku, a od 28 września funkcjonować będzie w pełnym zakresie technicznym i kadrowym.

Zgłoszenie i rozwiązanie problemu w jednym miejscu

GCK będzie udzielało wyczerpujących informacji dotyczących tematów miejskich, w tym informacji o sposobie załatwiania spraw urzędowych. Bedzie to duże ułatwienie, zwłaszcza dla osób, które nie znają kompetencji poszczególnych jednostek miejskich. W jednym miejscu każdy będzie mógł zwrócić się z pytaniem lub przesłać zgłoszenia interwencyjne. Zgłoszenie dowolnego problemu związanego z funkcjonowaniem miasta uruchamia procedurę, w wyniku której powiadomione zostają odpowiednie służby. Mieszkańcy nie będą odsyłani do kolejnych jednostek. Ich interwencja ograniczy się jedynie do kontaktu z konsultantem GCK, a na koniec otrzymają oni informację zwrotną o realizacji ich zgłoszenia.

Na podstawie napływających pytań utworzona zostanie baza odpowiedzi. Mieszkańcy będą mogli sprawdzić, czy w systemie nie ma już odpowiedzi na nurtujące ich pytanie. Zgłoszenia interwencyjne, to tylko część zadań realizowanych przez GCK.

– Idea jest prosta: ułatwić mieszkańcom kontakt z miastem, udostępnić jedno miejsce, gdzie będą mogli w pełni zasięgnąć informacji i zgłosić ważne problemy – mówił Tomasz Filipowicz, dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich, koordynator projektu GCK. – Jeden punkt kontaktu, w którym będzie można uzyskać informacje na temat spraw, które załatwia się w różnych instytucjach publicznych, ale również jeden punkt kontaktu, w którym będzie można zgłosić różnego rodzaju problemy związane z infrastrukturą miejską, a także przekazać spostrzeżenia na temat tego jak powinno funkcjonować miasto – dodaje Tomasz Filipowicz

Zadania Gdańskiego Centrum Kontaktu:

• ·         Umawianie wizyt w Urzędzie Miejskim, a z czasem również w innych miejskich jednostkach.
• ·         Udzielanie informacji na temat usług świadczonych przez wszystkie jednostki miejskie
• ·         Umożliwienie płatności on-line.
• ·         Wsparcie linii 986 i 112.
• ·         Wsparcie Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego
• ·         Pomoc przy prowadzeniu konsultacji społecznych
• ·         Wsparcie dla jednostek miejskich podczas akcji informujących o ważnych wydarzeniach dla mieszkańców
• ·         Pomoc w głosowaniu nad Budżetem Obywatelskim

Siedem dni w tygodniu przez 24 godziny

Gdańskie Centrum Kontaktu działa całodobowo przez siedem dni w tygodniu. Mieszkańcy mogą kontaktować się z GCK na kilka sposobów. Bardzo ważną częścią całego projektu jest specjalnie zaprojektowana strona internetowa. Portal, dzięki synchronizacji z Biuletynem Informacji Publicznej i witryną gdansk.pl, jest doskonałym źródłem informacji, ale i wygodną platformą komunikacji z pracownikami GCK. Strona https://www.gdansk.pl/kontaktgdansk/ umożliwia skorzystanie z ogromnej ilości usług świadczonych przez GCK i inne oddziały i jednostki Urzędu Miejskiego w Gdańsku. Na witrynie można zgłosić problem za pomocą formularza „Zgłoś nam” lub chatu. Sprawy wymagające interwencji można zgłaszać poprzez dostępną na stronie Mapę Porządku. Możliwe jest też dokonanie wpłaty on-line na podatki, opłaty skarbowe, licencje i cały szereg innych opłat urzędowych. Strona internetowa umożliwia też łatwe zarezerwowanie wizyty w dowolnym Zespole Obsługi Mieszkańców oraz sprawdzenie liczby klientów oczekujących w kolejce. Strona zaprojektowana jest tak aby bez problemu mógł z niej skorzystać każdy, nawet osoby, które niezbyt biegle poruszają się po internecie.

Jak można kontaktować się z GCK:

• ·         Telefon: 58 52 44 500
• ·         SMS: 500 105 115 – ten kanał dedykowany jest głównie osobom głuchym i głuchoniemym
• ·         E-mail: kontakt@gdansk.gda.pl.
• ·         Interaktywna mapa porządku: http://mapa.gdansk.gda.pl/mp/app/index
• ·         Formularze dostępne na portalu GCK
• ·         Możliwość zamówienia wiadomości z ostrzeżeniami e-mail lub SMS
• ·         Chat
• ·         Wiadomości za pośrednictwem mediów społecznościowych Facebook, Messenger

Jak działa GCK ?

Gdańskie Centrum Kontaktu to ogromne przedsięwzięcie. Dzięki integracji istniejących struktur z nowo powstałymi komórkami powstał system, który wyznacza zupełnie nową jakość w komunikacji urzędu z mieszkańcami. Aby GCS mogło sprawnie realizować swoje cele, musiało zostać spełnionych szereg warunków.

W GCK zatrudnionych jest 17 osób, z czego 13 to konsultanci. Warto dodać, że nabór do GCK nie wiązał się z koniecznością tworzenia nowych etatów. Prawie wszystkie nowozatrudnione osoby, trafiły tu w wyniku przesunięć z innych jednostek lub wydziałów Urzędu Miejskiego

Pracownicy zostaną podzieleni na dwie grupy nazwane I i II linią. Zadaniem pracowników I linii będzie przyjmowanie, rejestrowanie i przekazywanie zgłoszeń oraz odpowiadanie na często zadawane pytania. Będą zajmować się też telefonicznym badaniem opinii oraz konsultacjami społecznymi. II linia to konsultanci merytoryczni jednostek miejskich. Pracownicy ci specjalizują się w tematach związanych z jednostką organizacyjną, którą reprezentują.

–Niezwykle istotne jest miejsce, w którym znajduje się GCK. W jednym budynku jest Gdański Zarząd Dróg i Zieleni, Straż Miejska, Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego i oczywiście Gdańskie Centrum Kontaktu. Współdziałanie tych jednostek jest niezwykle ważne w sytuacjach kryzysowych. Tu podejmowane są decyzje na podstawie informacji wpływających do działających tu jednostek – mówi kierownik GCK Jarosław Schroeder. Warto dodać, że dzięki zgromadzeniu wszystkich miejskich służb w jednym budynku, ich dyspozytorzy mogą korzystać z zaawansowanych systemów łączności, wymieniać się informacjami i co ważne, mają do dyspozycji system monitoringu miejskiego.

– Obecnie najwięcej zgłoszeń dotyczy dróg, zwierząt i zieleni miejskiej. Myślę, że po uruchomieniu pełnej obsługi, będą to wciąż tematy dominujące, jednak znacząco wzrośnie całkowita liczba zgłoszeń. Natomiast naszym głównym celem jest udzielanie w jednym miejscu, przy jednym kontakcie odpowiedzi na wszystkie pytania mieszkańców – mówi Tomasz Filipowicz. Jestem przekonany, że gdańszczanie docenią możliwości, jakie daje im Gdańskie Centrum Kontaktu i przekonają się, że warto korzystać z jego usług – dodaje Filipowicz. – Podobny projekt uruchomiła już Warszawa, ale naszym głównym wzorem jest system New York City 311 czyli centrum kontaktu dla wszystkich nowojorczyków.- podkreślał Tomasz Filipowicz

mat. pras. UMG