„Nie ma Biskupiej Górki bez szkoły, tak jak szkoły bez Biskupiej Górki – jesteśmy ze sobą mocno powiązani” (Dyrektor SP 21, Lidia Lisińska)
W tym roku Szkoła Podstawowa nr 21 im. kpt. ż. w. K.O. Borchardta przy ul. Na Stoku 43 na Biskupiej Górce obchodzi swoje 50-lecie i w dniu 24 października br. odbędą się w niej uroczystości jubileuszowe.
Szkoła rozpoczęła działalność 1 IX 1964 r. (zdjęcie powyżej). Została zbudowana przez Gdańskie Przedsiębiorstwo Budowy Osiedli Robotniczych na terenie byłego cmentarza ( http://biskupiagorka.pl/tym-co-imion-nie-maja-na-grobie/). „Pamięć o tych, którzy tu kiedyś mieszkali, którzy tu kiedyś byli, gdzieś tam w ludziach tkwi, ona nie została zarzucona. Myślę, że te osoby, których być może jeszcze szczątki w ziemi gdzieś tkwią, to dobrzy ludzie i dobrze życzą wszystkim i tym dzieciom, które się tutaj uczą” (Dyrektor SP 21, Lidia Lisińska).
Budynek został wykończony ok. 15 sierpnia 1964 roku. Te początki wspomina Pani Stanisława Jakubowska, która pracowała w szkole jako woźna przez wiele lat:
“Wprowadziłam się tu z mężem 15 sierpnia, ale już od 1 sierpnia razem z pierwszym dyrektorem szkoły, Edwardem Kosztalukiem, przewoziliśmy tu potrzebne wyposażenie: ławki, krzesła i stoły. W urządzaniu szkoły pomagali też nauczyciele i rodzice. Szkoła oddana została do użytku 1 września 1964 r. Duże zasługi ma też drugi dyrektor, Edward Galica, za którego kadencji zrobiono piwnice w szkole i wyłożono płytami dziedziniec. Wszyscy dyrektorzy starali się o wybudowanie przy szkole sali gimnastycznej, ale do tej pory to się nie udało.
Od początku w szkole była stołówka i wydawano obiady. Praca w kuchni była trudna, bo dzieci było kilka razy więcej, a nie było takich maszyn jak teraz. Posiłki gotowano na kuchni węglowej.
W szkole latem były kolonie, schroniska młodzieżowe, były też zimowiska. W czasie stanu wojennego stacjonowało tu wojsko.
Kiedyś też odbywały się tu zabawy sylwestrowe, orkiestry grały na żywo… dobrze je wspominam – nie było burd, ani rozrabiania.”
Pierwotnie budynek miał spełniać rolę szkoły zbiorczej: w 4 izbach szkolnych miały uczyć się dzieci od klasy I-IV, od klasy V miały uczęszczać do okolicznych szkół. W latach 58/60 zaplanowano 8 sal szkolnych i kilka mniejszych pomieszczeń na pełną szkołę 7-klasową.
W rejonie szkoły mieszkało około 800 dzieci w wieku szkolnym, z czego w pierwszym roku nauki do szkoły uczęszczało 576 uczniów. Rozpoczęły pracę świetlica i biblioteka szkolna. Niektóre klasy liczyły ponad 40 uczniów. Nauka odbywała się w systemie dwuzmianowym. W szkole pracowało 25 nauczycieli.
Do zorganizowania szkoły został upoważniony przez Wydział Oświaty, w lutym 1964 r, Edward Kosztaluk. Był on pierwszym kierownikiem Szkoły Podstawowej nr 21 i pozostał nim do 1969 r.
W pierwszych latach istnienia szkoły działały koła i organizacje: ZHP, drużyna zuchów, Szkolne Koło Przyjaciół Związku Radzieckiego, Szkolne Koło PCK, Samorząd Szkolny, Szkolne Koło Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy, Szkolne Koło Towarzystwa Przyjaźni Polsko–Radzieckiej, zespół taneczny szkolnego koła TPPR, koła: plastyczne, recytatorski, biologiczne. Prężnie działał i sukcesy odnosił chór (80 osób) oraz zespół muzyczny.
„Pracuję w tej szkole ponad 30 lat. Tyle tu się w tym czasie działo, tyle różnych wydarzeń, tylu ludzi przewinęło się przez szkołę… Kiedy słyszę takie opinie o Biskupiej Górce, że to zła dzielnica, to wracam pamięcią do tych wszystkich nazwisk, które się przewinęły przez szkołę – teraz są to dorośli ludzie i piastują różne funkcje, są bardzo zasłużeni dla Gdańska: są wśród nich lekarze, dziennikarze, posłanka, dyrektor radia, dyrektor banku… Ci ludzie wyrośli tutaj na Biskupiej Górce, w tej szkole zdobyli pierwsze szlify edukacyjne i nie można powiedzieć, że ta dzielnica ich źle ukształtowała. To jest dobre miejsce.” – mówi Dyrektor Lidia Lisińska.
Najważniejsze wydarzenia z życia szkoły:
-
Rok 1977/1978 Szkoła przystępuje do realizacji kilkuletniego programu „Poznajmy teatr”;
-
Lata 1980 – 1982 Zamknięcie szkoły z powodu remontu (uczniowie SP 21 uczęszczali wówczas do SP 67 na Żabim Kruku i SP 47 na Chełmie);
-
1982 – 1983 Uczniowie rozpoczynają naukę w wyremontowanym gmachu SP 21. Społeczność szkolna włącza się w akcję „Butelka”, w której środki pozyskane ze zbiórki szklanych opakowań przeznaczono na budowę Daru Młodzieży;
-
Październik 1991 r. Edycja pierwszego numeru gazety szkolnej „Rap” oraz otwarcie sklepiku szkolnego;
-
22 maja 1992 r. Nadanie szkole imienia kpt. ż. w. Karola Olgierda Borchardta oraz sztandaru; otwarcie Izby Patrona przez sekretarkę K.O. Borchardta – p. Ewę Ostrowską;
Kapitan żeglugi wielkiej Karol Olgierd Borchardt urodził się 25 marca 1905r. w Moskwie. W czasie II wojny światowej pływał na transportowcach, przeżył zatopienie “Piłsudskiego” i “Chrobrego”. Był organizatorem, a potem dyrektorem polskiego gimnazjum i liceum morskiego w Landwood w Anglii. Odpowiadał za wyszkolenie kadry oficerskiej. Opracowywał programy nauczania, wykładał nawigację, matematykę, astronawigację, oceanografię. W 1949 r. wrócił do kraju na pokładzie statku m/s “Batory”. W 1960 r. wydana została jego książka “Znaczy Kapitan”. Autor otrzymał za nią wiele nagród i wyróżnień, uznano ją za najlepszą książkę marynistyczną XX – lecia PRL, Wielką popularnością cieszyły się również pozostałe książki: “Krążownik spod Samosierry” (1963) i “Szaman morski” (1986). Za swe czyny i zasługi otrzymał m. In. Krzyż Walecznych, Order Sztandaru Pracy I i II klasy, Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”, Medal Komisji Edukacji Narodowej. Swoje pracowite życie zakończył 20.V.1986 r.
-
10 V – 21 V 1993 r. Szkoła bierze udział w czynnym strajku ogłoszonym przez Regionalny Komitet Strajkowy Sfery Budżetowej NSZZ „Solidarność”;
-
11 VI 1993 r. Obchody pierwszej rocznicy nadania imienia szkole;
-
02 XII 1994 r. uroczyste obchody 30-lecia szkoły;
-
27 V 2002 r. Przystąpienie do klubu Borchardtowskiego (razem z 4 innymi szkołami noszącymi to samo imię) i udział w I Turnieju Borchardtowskim;
-
03 VI – 05 VI 2004r. Jubileusz 40-lecia szkoły;
-
Maj 2005 r. Uroczystości związane z 100. rocznicą urodzin patrona;
-
05 XII 2008 r. Nagroda „Niestrudzeni 2008” dla Koalicji osób na rzecz Biskupiej Górki za szczególne osiągnięcia w pracy na rzecz drugiego człowieka.
„Jesteśmy małą szkółką, mamy tylko 8 pomieszczeń klasowych, więc atmosfera panuje tu niemal rodzinna. Tworzą się więzi, do nas przychodzi się i mówi o różnych problemach, nawet osobistych.
Szkoła jest miejscem, gdzie zawsze dobrze się działo, gdzie można było znaleźć oparcie. Oferujemy pomoc w szerokim zakresie, nie tylko wsparcie edukacyjne ale i dożywianie, organizujemy dzieciom wypoczynek w wakacje i zimą, mogą brać udział w obozach terapeutycznych, nawet czasem je ubieramy. Jest też świetlica, „Bezpieczna Przystań”, gdzie dzieci pod opieką mogą przebywać do późnego wieczora i otrzymują tam podwieczorek.
Otoczenie szkoły uległo radykalnej zmianie – mamy piękne boisko, plac zabaw, dzieci mają gdzie się spotkać, gdzie się bawić, jesteśmy jedynym takim miejscem w okolicy.
Rodzice chętnie do nas przychodzą, przywożą swoje dzieci nawet z odległych miejsc i dzielnic. Jesteśmy z tego dumni, bo warunki mamy takie, jak w niezłej prywatnej szkole.
Niestety wielką niedogodnością i problemem nie pozwalającym spać jest brak sali gimnastycznej w szkole. Okolica jest specyficzna, ponieważ jesteśmy objęci ochroną konserwatora zabytków i niewiele jest tu miejsc, gdzie można budować. Mam jednak taką nadzieję, że kiedyś jeszcze ta sala powstanie” – mówi Dyrektor Szkoły, Lidia Lisińska.
Kierownicy i dyrektorzy szkoły:
1964 – 1969 Edward Kosztaluk – kierownik
1969 – 1985 Edward Galica – kierownik/dyrektor
1985 – 1989 Anna Ostrowska – dyrektor
1989 – 2002 Ewa Walczak (w roku szkolnym 1992/1993 przebywała na urlopie; funkcję dyrektora pełniła wówczas p. Anna Kalkowska
2002 – nadaj Lidia Lisińska – dyrektor
Zdjęcia pochodzą z archiwum Szkoły Podst. nr 21
oprac. Ewa Ludwikowska